บทความ อ. ๕/๒๕๖๐
วีระเชษฐ์ จรรยากูล
นักวิเคราะห์นโยบายและแผนชำนาญการ
ขอมากเกินไปหรือเปล่า
วันนี้ให้อ่านเรื่องง่ายๆ ครับ แต่เป็นเรื่องที่กฎหมายกาหนดให้หน่วยงานของรัฐต้องปฏิบัติเพื่อความโปร่งใสของหน่วยงาน และให้สิทธิประชาชนได้รู้ข้อมูลข่าวสารได้โดยสะดวก
นายวัสดุเป็นเจ้าของกิจการรับเหมาก่อสร้าง มีหนังสือถึงองค์การบริหารส่วนตาบลสมสะอาด เพื่อขอข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับสรุปผลการดาเนินการจัดซื้อจัดจ้างในรอบเดือน (แบบ สขร. ๑) ระหว่างวันที่ ๑ กรกฎาคม ๒๕๕๙ – วันที่ ๓๑ สิงหาคม ๒๕๕๙ จานวน ๒ ชุด ก็เพียง ๒ เดือนเท่านั้นครับ แต่องค์การบริหารส่วนตาบลสมสะอาด มีหนังสือแจ้งปฏิเสธการเปิดเผยด้วยเหตุผลว่า นายวัสดุขอมากเกินไป นายวัสดุจึงมีหนังสืออุทธรณ์ต่อคณะกรรมการวินิจฉัยการเปิดเผยข้อมูลข่าวสาร
องค์การบริหารส่วนตาบลสมสะอาดมีหนังสือชี้แจงและส่งสาเนาเอกสารไปประกอบการพิจารณา ต่อคณะกรรมการวินิจฉัยฯ ว่าข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับการดาเนินการจัดซื้อจัดจ้างในรอบเดือน (แบบ สขร. ๑) ในช่วงดังกล่าว มีจานวน ๖๔ เรื่อง จัดทาฎีกาเบิกจ่ายแล้ว ๕๔ เรื่อง อยู่ระหว่างเบิกจ่าย ๑๐ เรื่อง เอกสารตามที่นายวัสดุมีคาขอมีจานวนมาก และต้องเก็บรักษาไว้เพื่อรอรับการตรวจจากหน่วยงานตรวจสอบ การถ่ายสาเนาเอกสารให้นายวัสดุอาจสูญหายได้ และเห็นว่าเป็นการร้องขอข้อมูลข่าวสารจานวนมากโดยไม่มีเหตุสมควร ประเด็นนี้เป็นเหตุผลการปฏิเสธตามมาตรา ๑๑ ครับขออธิบายก่อนว่า แบบ สขร. ๑ คืออะไร และหน้าตาเป็นอย่างไร แบบ สขร. ๑ คือ แบบสรุปผลการจัดซื้อจัดจ้างในแต่ละเดือน ที่หน่วยงานได้จัดซื้อไปไม่ว่าจะเป็นน้าดื่ม อุปกรณ์สานักงาน หรือการซื้อเพื่อออกไปจัดกิจกรรมสาธารณะนู่น นั่น นี่ ในเดือนนั้นนั่นแหละครับ เป็นลักษณะใบขวางมี ๑๐ ช่องมีรายละเอียดของที่ซื้อ ราคากลาง ผู้ประกอบการรายใดได้ เหตุผลที่รายนี้ได้รับการพิจารณา เพื่อตรวจสอบว่าผู้ประกอบการรายใดเป็นเจ้าประจาผูกขาดกับหน่วยงานนั้นบ้าง เพื่อความโปร่งใส คณะกรรมการวินิจฉัยการเปิดเผยข้อมูลข่าวสารเห็นว่า สรุปผลการจัดซื้อจัดจ้างในรอบเดือน (แบบ สขร. ๑) เป็นข้อมูลข่าวสารตามมาตรา ๙ (๘) เรื่องที่ ๒ ที่หน่วยงานของรัฐต้องจัดไว้ให้ประชาชนเข้าตรวจดูได้ทั้งที่หน่วยงานและในเว็บไซต์ ประกอบกับประกาศคณะกรรมการข้อมูลข่าวสาร และนายวัสดุสามารถขอสาเนาเรื่องนี้ได้ตามมาตรา ๙ วรรคสาม ดังนั้น จึงเป็นข้อมูลข่าวสารที่หน่วยงานของรัฐต้องเปิดเผยให้ประชาชนทั่วไปได้ทราบ จึงมีคาวินิจฉัยให้องค์การบริหารส่วนตาบลสมสะอาดเปิดเผยข้อมูลข่าวสารพร้อมรับรองสาเนาถูกต้องให้นายวัสดุ แนะนาเพิ่มเติมนิดหน่อยครับ หากท่านเห็นว่าเอกสารที่เขาขอมีจานวนมากเป็นภาระในการถ่ายเอกสาร ก็ให้มีหนังสือแจ้งให้ผู้ขอไปตรวจดูและถ่ายสาเนาเอกสาร พร้อมชาระค่าธรรมเนียมการถ่ายเอกสารได้ เพราะเขาจะได้ตรวจดูและถ่ายเอกสารเฉพาะที่จาเป็นต้องใช้ และลดปัญหาที่ให้ไม่ได้ขอ ที่ขอไม่ได้ให้ และไม่เป็นภาระกับทั้งสองฝ่าย
หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับการปฏิบัติตามพระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐ หารือไปได้นะครับที่สานักงานคณะกรรมการข้อมูลข่าวสารของราชการ สานักงานปลัดสานักนายกรัฐมนตรี ๐ ๒๒๘๓ ๔๖๘๗ www.oic.go.th
“เปิดเผยเป็นหลัก ปกปิดเป็นข้อยกเว้น”
( สค ๒๙๒/๒๕๕๙ )